رزولوشن یا تفکیک پذیری پروژکتور چیست؟
هر تصویر در دنیای دیجیتال از واحد های بسیار کوچکی با نام پیکسل تشکیل شده. اگر عکسی را درون کامپیوتر و یا حتی گوشی موبایل تان بزرگ کنید تا جائیکه دیگر از آن حد نتوان بیشتر عمل بزرگنمائی را انجام داد می توانید پیکسل های عکس را ببینید. اگر تصویر سیاه و سفید باشد این خانه های کوچک رنگی بین سفید تا سیاه دارند ولی اگر تصویر شما رنگی باشد این پیکسل ها نیز هر کدام رنگ مشخصی دارند.شکل زیر تصویری را نشان می دهد که بخشی از آن تصویر بزرگنمائی شده و پیکسل ها نمایان شده اند.
رزولوشن یک تصویر دیجیتال تعداد پیکسل های تشکیل دهنده ی تصویر است. هر چه تصویری دارای رزولوشن یا پیکسل بالاتری باشد کیفیت بیشتری دارد و جزئیات را بهتر نمایش می دهد.
شکل فوق یک تصویر را در رزولوشن های مختلف نمایش میدهد. ملاحظه می کنید هرچه تعداد پیکسل ها در طول و عرض تصویر بیشتر می شود تصویر با کیفیت تر به نظر می آید.از این به بعد به راستای افقی تصویر طول تصویر و به راستای عمودی تصویر عرض تصویر می گوئیم. بنابراین رزولوشن تصویر تعداد پیکسل های طول تصویر در عرض تصویر است.
هر پروژکتور نیز در به تصویر کشیدن تصویر از دیدگاه پیکسل ها محدودیت دارد. بخشی در هر ویدئو پروژکتور وجود دارد که وضیفه آن تولید تصویر است. این تصویر تولید شده سپس توسط سیستم اپتیکی پروژکتور روی پرده نمایش دیده می شود. بخش تولید تصویر تعداد پیکسل های مشخصی را می تواند تولید کند. و این به این معنی است که شما محدود به پیکسل های پروژکتور هستید. مثلا اگر تصویری با رزولوشن 3000 در 2000 پیکسل داشته باشید ولی پروژکتور شما دارای رزولوشن 800 در 600 تصویر با رزولوشن پروژکتور یعنی 800X600 پیکسل نمایش داده می شود.
رزولوشن واقعی پروژکتورها با واحدی با نام Native Resolution شناخته می شود. این رزولوشن واقعی پروژکتور است و نباید با حداکثر رزولوشن اعمالی به پروژکتور اشتباه گرفته شود. حداکثر رزولوشن اعمالی رزولوشنی است که می توان به پروژکتور وارد کرد و پروژکتور آن را تا مقدار واقعی به شیوه نرم افزاری کاهش داده و مناسب برای نمایش می شود.
رزولوشن های رایج در دنیای ویدئو پروژکتور هارا در ادامه لیست می کنیم.
1. SVGA یا رزولوشن 800X600 پیکسل
2. XGA یا رزولوشن 1024X768 پیکسل
3. HD720 یا رزولوشن 1280X720 پیکسل
4. WXGA یا رزولوشن 1280X800 پیکسل
5. +SXGA یا رزولوشن 1400X1050 پیکسل
6. FULL HD یا HD1080 با رزولوشن 1920X1080 پیکسل
7. WUXGA یا رزولوشن 1920X1200 پیکسل
8. WQXGA یا رزولوشن 2560X1600 پیکسل
9. 2K یا رزولوشن 2048X1080 پیکسل
10. 4k یا رزولوشن 4096X2160 پیکسل
11. WHXGA یا رزولوشن 5120X3200 پیکسل
مقادیر فوق رزولوشن های رایج دی دنیای ویدئو پروژکتور هستند. حال اجازه دهید مفهوم ضریب منظری یا Aspect Ratio را معرفی کنیم. ضریب منظری نسبت طول به عرض تصویر است. مثلا در رزولوشن SVGA نسبت 800 به 600 برابر 4:3 است. یا به عبارتی نسبت طول به عرض تصویر چهار سوم یا 1.33 است. گزینه های 1 و 2 و 5 دارای ضریب منظری 4:3 هستند. این نسبت به مربع نزدیک است و برای نمایش اسلاید های Power point به طور مثال می تواند مناسب باشد. گزینه 3 و 6 و 10 دارای ریب منظری 16:9 هستند و برای نمایش فیلم مناسب اند. گزینه های 4 و 7 و 8 و 11 نیز دارای ضریب منظری 16:10 هستند و برای نمایش فیلم و عکس بسیار مناسب اند.
رزولوشن SVGA و XGA امروزه موارد آموزشی کاربرد زیادی دارند . این 2 رزولوشن که دارای ضریب منظری 4:3 هستند برای نمایش اسلایدهای آموزشی مناسب اند. همچنین این پروژکتورها قیمت کمی دارند.
رزولوشن HD720 امروزه کمتر وجود دارد و بیشتر رزولوشن WXGA کاربرد دارد. این رزولوشن نیز برای موارد آموزشی و همچنین نمایش فیلم های HD مناسب است.
رزولوشن +SXGA امروزه بسیار کم تولید می شود و دارای ضریب منظری 4:3 است.
رزولوشن FULL HD جهت نمایش فیلم بسیار مناسب است. و رزولوشن استاندارد پروژکتورهای سینمای خانگی است.
رزولوشن WUXGA هم برای نمایش فیلم و هم برای نمایش عکس و محتویات با کیفیت کاربرد دارد.
رزولوشن های بالاتر که البته در حال حاضر به دلیل قیمت بسیار بالایشان چندان رایج نیستند نیز برای نماش های بسیار با کیفیت کاربرد دارند.
نکته مهمی در مورد رزولوشن و اندازه صفحه نمایش و فاصله بیننده تا پرده نمایش وجود دارد. اگر بیش از حد به پرده نمایش نزدیک باشید پیکسل ها توسط چشم انسان تفکیک می شوند و تصویر چندان دلچسب به نظر نمی آید. همچنین اگر بیش از حد از پرده نمایش فاصله داشته باشید جزئیات را از دست می دهید. رابطه این 3 فاکتور را در شکل زیر می توانید ملاحظه کنید.
قطر تصویر بر حسب اینچ بیان شده. هر اینچ 2.5 سانتی متر است. و فاصله از صفحه نمایش نیز بر حسب متر. مثلادر رزولوشن FULL HD برای تصویری با قطر 100 اینچ یا 2.5 متر فاصله ناظر تا پرده نمایش باید بین 4.3 تا 6 متر باشد.
البته این به این معنی نیست که خارج از این محدود تصویر دچار مشکل جدی می شود. این نکات بیشتر جهت نصب بهینه و بهترین کیفیت است.
با دانستن نسبت بزرگنمائی یا Throw Ratio و ضریب منظری می توانید ابعاد تصویر را روی پرده نمایش محاسبه کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد نسبت بزرگنمائی می توانید به مقاله هر آنچه در مورد لنز ویدئو پروژکتورها باید بدانید مراجعه کنید.
مثلا فرض کنید پروژکتوری با رزولوشن FULL HD یا 1920X1080 دارید. ضریب منظری این پروژکتور 16:9 است. حال اگر نسبت بزرگنمائی این پروژکتور به طور مثال 1.15 باشد می خواهیم بدانیم از فاصله ای 2 متری از پرده اندازه تصویر چقدر است؟
ابتدا طول تصویر را مشخص می کنیم. کافیست فاصله را بر نسبت بزرگنمائی تقسیم کنیم تا طول تصویر به دست آید. برای این منظور 2 را بر 1.15 تقسیم می کنیم که حاصل 1.73 متر است. اما چون ضریب منظری در این پروژکتور 16:9 است با یک تناسب ساده ابتدا 1.73 را در 9 ضرب کرده و سپس بر 16 تقسیم می کنیم. که خواهیم داشت 0.97 متر . پس ابعاد تصویر برای چنین پروژکتوری از فاصله 2 متری برابر 173 سانتی متر در 97 سانتی متر خواهد بود. با این روش بسیار ساده می توانید پرده مورد نیاز را به راحتی انتخاب کنید. بر عکس این مورد نیز قابل محاسبه است یعنی فرض کنید تصویری با طول 2 متر نیاز دارید با استفاده از نسبت بزرگنمائی به راحتی می توان فاصله مورد نیاز را محاسبه کرد.
ویدئو پروژکتور ایراجکتور - http://irajector.com
